Rotsen zijn extreme habitats
Rotsen zijn op veel plaatsen in het Nationaal Park Eifel te vinden: Ofwel verspreid als blokvelden in het eikenbos of afzonderlijk staand, als boven het bos uitstekende rotscomplexen. Meest in het oog springend zijn ze bij het wandelpad langs de Urfttalsperre (provincieweg nr. 7, K7). Opvallende losse rotsen zijn ook te vinden in de Nationaal Park-regio’s Hetzingen en Dedenborn. Sommige rotsformaties danken hun huidige vorm aan vroegere toepassingen als leisteengroeve, als steengroeve voor wegenbouw of de bouw van Urftalsperre.
Geologisch gezien zijn de rotsen grauwacke, leisteen of zandsteen, dwz. altijd silicatisch, kalkarm gesteente. Bepalend voor de leefomstandigheden op rotsen is naast het soort gesteente en de oriëntatie ten opzichte van de zon, de mate van schaduw. Rotsige voeten of hoger gelegen rotsgebieden in de schaduw van bomen hebben totaal verschillende leefomstandigheden dan zonovergoten rotskoppen.
Het donkere en vochtige microklimaat van schaduwrijke bosrotsen biedt ideale omstandigheden voor mossen en varens. Door het loof of naalden kan humus ontstaan in nissen en spleten, die ook wortelruimte biedt voor grassen en kruidachtige planten. Halfschaduwrijke rotsen zijn de oorspronkelijke leefomgeving van struikheide, maar ook van andere soorten heidevegetatie. Tegenwoordig groeit het op door de mens gemaakte, grote zandige gebieden, zoals de Drover Heide of de Schavener Heide in de buurt van het National Park.
Open rotsen zijn extreme locaties vanwege hun warme en droge microklimaat. Alleen planten en dieren die zijn aangepast aan dergelijke speciale omstandigheden kunnen hier leven. Kleurrijke korstmossen, waterbergende kruiden met hun dikke en harige bladeren, maar ook reptielen en bepaalde vlindersoorten voelen zich hier op hun gemak.
De rotsen vereisen geen onderhoud voor hun instandhouding en behoren daarom tot de procesbeschermingszone. Hun vaak zeldzame en bedreigde planten- en diersoorten zijn echter erg vatbaar voor verstoringen en moeten worden beschermd door beschermende maatregelen. Korstmossen groeien bijvoorbeeld heel langzaam, maar worden snel vernietigd door erop te trappen. Daarom is het in het Nationaal Park verboden op rotsen te klimmen (zie verordening van het Nationaal Park, NP-VO).
